Uważność dzieci i arteterapia dla dzieci. Ćwiczenia arteterapeutyczne rozwijające uważność i samoświadomość u dzieci. Jak kształtować uważność u dziecka?

Dzisiaj zapraszam Was na kontynuację poprzedniego wpisu Kasi i Ewy  o uważności w arteterapii. Znajdziecie tu ćwiczenia metodą arteterapii przez kreację plastyczną, jako narzędzie rozwijające m.in uważność oraz samoświadomość u dzieci od 4 roku życia, młodzieży i dorosłych.

Ewę możecie kojarzyć z popularnego artykułu o arteterapii dla dzieci oraz naszej wspólnej akcji - 21-dniowego wyzwania rozwojowego "Poznaj lepiej swoje dziecko!" 🙂

-----------------------------------------------------------

Tytuł ćwiczenia: Relaks

Stosując tego typu ćwiczenia w rozwijaniu samoświadomości zadbajmy o odpowiednie warunki do działań; przyjazne miejsce, może ograniczenie bodźców rozpraszających a kiedy trzeba towarzyszmy z milczącą obecnością słuchając z uwagą tego, co chce nam powiedzieć rozmówca o sobie po skończonych ćwiczeniach. Pamiętajcie o domknięciu/podsumowaniu każdego ćwiczenia.

Autor: Ewa Baranowska-Jojko

Cel:  odkrycie sposobów na to, żeby poczuć się odprężonym, zrelaksować się.

Uczestnicy: dzieci od lat 4

Miejsce: klasa, sala lub inne miejsce przyjazne dzieciom.

Materiały: kartka papieru, kredki

Opis ćwiczenia:

Część 1.

Dzieci siedzą przy stolikach. Przed nimi leży kartka papieru i kredki.

Polecenie dla dziecka:

Zamknij na moment oczy, rozluźnij się i wyobraź sobie siebie, jak wypoczywasz. Co wtedy robisz? Jak zachowuje się twoje ciało? W jakim miejscu się znajdujesz? Kiedy już wiesz, otwórz oczy i narysuj siebie, gdy wypoczywasz.

Część 2.

Dzieci prezentują i omawiają swoje prace.

-----------------------------------------------------------

Tytuł ćwiczenia: Odkrycie

Autor: Ewa Baranowska-Jojko

Cel: przyjrzenie się sobie, odkrywanie swoich mocnych i słabych stron, rozwijanie świadomości ciała, akceptacja siebie, zaproszenie do samorozwoju.

Uczestnicy: dzieci od 5 lat

Miejsce:  sala lub inna przyjazna dzieciom przestrzeń

Materiały: kredki, kartki

Opis ćwiczenia:

Część I

Dzieci poruszają się po dywanie.

Polecenie dla dziecka:

Spróbuj poruszać się w różnych kierunkach w swoim tempie. Zastanów się, jak zachowuje się twoje ciało, kiedy tak się porusza. Czy jest rozluźnione, czy spięte? Wyprostowane czy zgarbione? Zastanów się teraz, co robi twoja głowa, gdy się poruszasz? Twoja szyja? Twoje ramiona? Co robią twoje ręce? Co robi twój brzuch? Co robią twoje plecy? Co robią twoje nogi? W jaki sposób się poruszają? Co robi całe twoje ciało? A jak twoje ciało będzie się zachowywało, gdy będziesz poruszać się bardzo szybko lub bardzo wolno? W którym ruchu czujesz się lepiej? Poruszając się, pomyśl o sobie. Jaki jesteś, gdy się poruszasz?

Część II

Dzieci siedzą w kole. Przed każdym dzieckiem leży biała kartka papieru.

Polecenie dla dziecka:

Zastanów się, jak siebie postrzegasz. Co to dla ciebie oznacza? Jakie obrazy przychodzą ci do głowy? Na czym się najbardziej skupiasz? Jeśli już wiesz, narysuj to tak, jak potrafisz.

Część III

Prace zostają rozłożone obok siebie. Prowadzący razem z dziećmi porównuje je, omawia poszczególne prace pod kątem tego, jak dzieci postrzegają siebie, jak wydaje im się, że postrzegają je inni. Stara się znaleźć przy tym mocne strony danego dziecka.

-----------------------------------------------------------

Tytuł ćwiczenia: To potrafię

Autor: Ewa Baranowska-Jojko

Cel:  odkrywanie swoich możliwości, odkrywanie talentów, rozwijanie wiary we własne możliwości, rozwijanie poczucia własnej wartości.

Uczestnicy: dzieci od 5 lat

Miejsce: sala lub inna przestrzeń przyjazna dzieciom.

Materiały: kredki, kartki papieru.

Opis ćwiczenia:

Część I

Dzieci siedzą przy stolikach. Przed nimi leży kartka papieru podzielona na trzy części (w poziomie) oraz kredki.

Polecenie dla dziecka:

Zamknij oczy, weź głęboki oddech i rozluźnij się. Kiedy jesteś odprężony i rozluźniony, pomyśl o rzeczach, które potrafisz robić najlepiej. Co przychodzi ci do głowy? Może widzisz siebie, jak jeździsz na rowerze, rysujesz lub robisz coś zupełnie innego? Pomyśl. Jeśli już to wiesz, otwórz oczy.

Część II

Zastanów się i narysuj trzy rzeczy, które potrafisz robić najlepiej i wiesz, że nikt ci tego nie odbierze.

Część III

Dzieci siedzą na dywanie z wykonanymi przez siebie pracami. Prowadzący omawia wraz z nimi poszczególne prace.

Polecenie dla dziecka:

Opowiedz o tym, co potrafisz robić najlepiej.

-----------------------------------------------------------

Tytuł ćwiczenia: Uważność. Doceniaj małe rzeczy.

Autor: Wiesław Karolak

Cel: ćwiczenie uważności, wnikliwa obserwacja natury, konfrontacja/porównanie skali makro i mikro, skupienie uwagi na detalach

Uczestnicy: dzieci młodzież, dorośli

Miejsce: klasa, sala

Materiały: lupy-szkła powiększające, papiery, ołówki, kredki.

Czas: 2 godziny.

 Opis ćwiczenia:

Gdy spojrzymy we wnętrze kwiatu, widzimy w nim chmury, blask słońca, minerały, czas, ziemię i wszystko, co istnieje w kosmosie. Bez chmur nie byłoby deszczu, a bez deszczu nie byłoby kwiatu. Thich Chat Hanh

Część I

Wycieczka do lasu, parku. Zbieranie fragmentów natury: patyki, patyczki, liście, szyszki, kamienie. Alternatywnie dla studentów wcześniej przygotowana kolekcja fragmentów natury: patyki, patyczki, liście, szyszki, kamienie.

Część II

Przyjrzyjcie się wszystkim zebranym elementom natury. Obejrzyjcie, oglądajcie bardzo dokładnie poszczególne fragmenty natury. Szkicujcie i rysujcie to, co widzicie.

Część III

Szkło powiększające- lupa. Obejrzyjcie, oglądajcie bardzo dokładnie detale natury przez lupę. Szkicujcie, rysujcie to, co widzicie w lupie. Stwórzcie własną kolekcję powiększonej natury.

Część IV

Szkło zmniejszające- odwrotna strona lupy. Obejrzyjcie, oglądajcie bardzo dokładnie bardzo dokładnie detale natury przez szkło zmniejszające. Szkicujcie, rysujcie to, co widzicie w szkle pomniejszającym. Stwórzcie własną kolekcję zmniejszonej natury.

Konfrontacja: Porównajcie wszystkie prace. Zobaczcie, co inni widzieli przez lupę. Porównajcie ze sobą różne widzenia. Porozmawiajcie o tym, co powstało i o tym, co można zobaczyć przez szkło powiększające.

-----------------------------------------------------------

Tytuł ćwiczenia: Rysowanie powietrzem (w powietrzu)

Autor: Wiesław Karolak

Cel: medytacja, kontemplacja, wyciszenie, uspokojenie, uwrażliwienie się na pozawerbalne sygnały od innych.

Uczestnicy: Młodzież, dorośli

Miejsce: otwarta przestrzeń

Materiały: zbędne

Czas: 1 godzina

Opis ćwiczenia:

Powietrze to mieszanina gazów. Nie widzisz, ale odczuwasz. Powietrze czyste, świeże, łagodne, duszne, parne, nagrzane, chłodne, bezpowietrzne. Powietrze to żywioł. Zaprzyjaźnij się z nim.

Część I

Zrelaksuj się. Zaczerpnij łyk powietrza. Pozwól unieść się nastrojom, które mogą być subiektywną oceną sytuacji. Bądź sam ze sobą. Odczuj złudzenia i doznania. Zaznacz swoją obecność tu i teraz. Narysuj palcem lub dłonią sen, uśmiech, radość, chwile szczęścia lub ich brak, wszystko, co chcesz powiedzieć. Rysunek twój jest niewidoczny, jak we mgle, ale pozostaje w Twojej świadomości.

Część II

Rozluźnij się. Pomyśl, że nie jesteś sam. Nie staraj się zrozumieć siebie w oderwaniu od innych. Postrzegaj siebie wśród innych. Stań na wprost partnera lub obok niego, stwórzcie z innymi uczestnikami krąg lub linię. Stwórzcie konfigurację ciał, dłoni. Oddychajcie głęboko, przywracając ciału harmonię. Rysujecie w powietrzu palcem, dłonią każdy indywidualnie lub stwórzcie wspólny obraz. Rysując, przekażcie swoje obawy, pragnienia, wspomnienia, marzenia. Obraz, który narysujecie to nie iluzja i choć istnieje tylko chwilę, pozostanie na zawsze w waszej pamięci.

Konfrontacja: Podzielcie się odczuciami, których doznaliście rysując w powietrzu. Dlaczego ja sam? Dlaczego ja z Tobą? Dlaczego ja z innymi?

-----------------------------------------------------------

Które ćwiczenie spodobało Ci się najbardziej?

Ćwiczycie uważność z dziećmi?

Wykorzystujecie w zabawie potęgę arteterapii?

-----------------------------------------------------------

Autorki:

Ewa Baranowska-Jojko - ukończyła studia pedagogiczne oraz podyplomowe z zakresu sztuki i arteterapii. Coach ICF. Na swojej ścieżce zawodowej uczyła się od wielu wybitnych specjalistów pracujących z dziećmi i osobami dorosłymi, za co jest im ogromnie wdzięczna. Nadal chętnie rozwija swoją wiedzę i umiejętności uczestnicząc w wielu kursach dla specjalistów.  Posiada ponad dziesięcioletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i osobami dorosłymi. Jako ekspert zewnętrzny sama chętnie dzieli się wiedzą z arteterapii oraz wykorzystaniem jej elementów w pracy dydaktyczno-wychowawczej dla nauczycieli. Autorka książek— Rozwojowa kreska. Ćwiczenia plastyczne z elementami arteterapii oraz Rozwojowe wzgórze. Program rozwoju osobistego dla dzieci z elementami arteterapii — Wydawnictwa Harmonia. Chętnie współpracuje z uczelniami wyższymi, instytucjami, stowarzyszeniami, fundacjami i innymi, którym bliska jest poprawa, jakości życia uczestników zajęć. 

strona: rozwojowakreska.pl

Katarzyna Ziemer - ukończyłam 5 letnie studia na kierunku Psychologia na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach o specjalizacjach: psychologia kliniczna dzieci i młodzieży oraz psychologia kliniczna człowieka dorosłego. Ukończyła także  psychoterapię w nurcie DMT (podejście integrujące pracę psychologiczną z procesami zachodzącymi w ciele). Katarzyny Ziemer nauczyciele psychoterapii DMT to: Penelope Best, Sue Curtis, Prof. Bonnie Meekums, Lorna Hauff, Susan Scarth, Jeanette MacDonald, Aleksandra Rayska, Izabela Guzek, Jekatierina Mirlina, Małgorzata Wiśniewska, Zuzanna Pędzich, Justyna Torłop – Bajew, Agnieszka Sokołowska. Inni psychoterapeuci, u których się szkoliła z integratywnej psychoterapii werbalnej (w ramach rocznego kursu „Psychoterapia i Poradnictwo” w Polskim Instytucie Psychoterapii Integratywnej) to: Andrzej Nehrebecki, Milena Karlińska – Nehrebecka, Dagmara Kuczyńska – Ginko.Psychoterapię z dziećmi i rodzinami poznawała m.in. u mgr Marii Bulińskiej. Trenerka umiejętności psychospołecznych. 

strona: psychesoma.pl